jeudi 30 avril 2009

Herfststorm over Hechtel

6 - 12 september 1944

HERFSTSTORM
OVER
HECHTEL

Uitgegeven in eigen beheer door Gerard Wuyts


Als 14-jarige overleefde Gerard Wuyts, de schrijver van dit boek, de bevrijdingsgevechten van het door Britse troepen omsingelde Hechtel, in Limburg (België). Zes lange dagen en bange nachten zaaiden twee eenheden van Duitse ‘Groene Duivels’, de beruchte Fallschirmjäger, angst en terreur in het voorheen rustige dorp. 124 huizen werden in brand gestoken of volledig vernield en 36 burgers verloren het leven waar, van minstens 22 onder hen, is bewezen dat ze als gijzelaar op een gruwelijke wijze werden terechtgesteld.
Schrijver dezes speurde vijftien jaar lang naar de daders en het waarom van dit alles. Lees in dit lijvig boek over de resultaten die hij behaalde, hoe hij de moordenaar van zijn vader opspoorde en gevonden heeft en lees ook het relaas van meerdere medeburgers uit Hechtel en van de families van alle slachtoffers.
In dit boek zal u tevens alle gegevens vinden betreffende het gerechtelijk onderzoek naar de Duitse betrokkenen, Brits en Belgisch onderzoek dat plaatsvond in de loop van de jaren 1946 en 1947.



HERFSTSTORM OVER HECHTEL
6-12 september 1944
Na 15 jaar lang speur- en opsporingswerk betreffende het bevrijdingsgebeuren rondom Hechtel (Limburg), in september 1944, net 60 jaar geleden, brengt Gerard Wuyts nu, in eigen beheer, een lijvig en goed gestoffeerd boek uit. Als 14-jarige overleefde deze schrijver de zes bange, lange dagen en nachten in zijn door de Geallieerden omsingelde dorp. Zijn vader werd er, samen met tien andere gijzelaars, zonder één enkele reden terechtgesteld door Duitse Fallschirmjäger. De woning van de familie Wuyts ging, met have en goed, in twee opeenvolgende vuurhaarden geheel in de vlammen op. Een Duitse vrachtwagen, geladen met obussen, werd tegen het huis geplaatst, met benzine overgoten en in brand gestoken.
In totaal lieten 36 burgers het leven tijdens de gevechten, waarvan bewezen is dat minstens 22 onder hen werden vermoord. 124 huizen brandden uit en werden totaal vernield.
Wie waren die Duitse strijders en daders van dit alles? Tot welke divisie of regimenten behoorden zij? Wie waren hun oversten? Waarom moesten al die burgers sterven? En waarom al die brandhaarden? Wie was hiervoor verantwoordelijk? Wat deed de Engelse Onderzoekscommissie omtrent deze oorlogsmisdaden? En hoe verliep het Belgisch gerechtelijk onderzoek? Op al deze vragen geeft de schrijver van dit boek een duidelijk antwoord.
Vroeg of laat, had schrijver dezes destijds gezworen, zou hij op zoek gaan naar de daders van dit alles. Jarenlange opzoekingen, in binnen- en buitenland, brachten hem bij rechtstreekse getuigen van de feiten. Hij vond uiteindelijk ook de moordenaar van zijn vader en tien rampzalige lotgenoten, Heinz von Bursztini, weliswaar in een graf te Berlijn-Spandau.

Het beruchte grote kruispunt in het centrum van Hechtel, net na de strijd.

Lees alles hierover in een mooi ogend en lijvig boek van 385 bladzijden (29 x 21 cm), rijk geïllustreerd door 56 gemonteerde pagina’s met telkens meerdere foto’s.
Prijs : 33 euro (+ 5,- € bij verzending in België // + 15,50 € bij verzending naar Nederland - (02/2010).

Storten op bankrekening : 260-0020412-14, met vermelding van naam en adres.
Inlichtingen en bestellingen per telefoon : 071.213627 (bij voorkeur na 17.00 uur).

E-mail :
gerard.wuyts44@gmail.com

De uitgeschakelde Jagdpanther van Major Erich Sattler bij aankomst in Engeland.


Gerard Wuyts bij de Jagdpanther van Major Erich Sattler, die in Hechtel uitgeschakeld werd op 8 september 1944. Diezelfde zware, destijds fonkelnieuwe tankvernietiger, waarvan nooit meer dan 382 stuks gemaakt werden, kan u nog steeds zien in het Imperial War Museum in Londen.


De jaarlijkse herdenkingen in september te Hechtel, steeds met deelname van een delegatie Welsh Guards .

De herdenking van de burgerslachtoffers op het kerkhof te Hechtel.

Herfststorm over Hechtel - 6-12 september 1944

***Ce livre existe également en français :
'Tempête d'Automne sur Hechtel - 6-12 septembre 1944'.
____________________________

TE HECHTEL-EKSEL,
in de loop van SEPTEMBER 2009

brachten het Koninklijk Toneelgezelschap 'Berk en Breem' vzw
en de
Koninklijke Harmonie 'De Bergengalm'
in het

Ontmoetingscentrum ‘De Schans’
het toneel-spektakel :


Herfststorm...
een eindeloze week vol angst en tranen
te Hechtel anno 1944

“Met een vurig gebed op de lippen en de bevrijdingsvreugde reeds in het hart vielen ze, door een razende vijand haast allen neergekogeld, als martelaren voor God en Vaderland.”

Dit lezen wij op het gedachtenisprentje van de 35 burgers die tijdens de bevrijdingsgevechten in Hechtel, van 6 tot 12 september 1944, werden gedood. Het waren zowat de zwaarste gevechten die in Limburg plaats vonden. In die tragische week sneuvelden niet alleen 35 burgers, er kwamen tevens 62 Engelse en ruim 130 Duitse soldaten om het leven. Vele families kennen meerdere slachtoffers. 121 huizen worden vernield of branden af. De bevrijding heeft in Hechtel diepe sporen nagelaten.
Vijfenzestig jaar later is de herinnering nog erg levend. Diegenen die de slag overleefd hebben kunnen zich de situatie van toen nog glashelder voor de geest halen, anderen praten er liever niet over omdat de ellende te groot was en nu nog voor slapeloze nachten zorgt. Toch wil het Koninklijk ToneelGezelschap 'Bèrk en Breem' van Hechtel-Eksel deze bloedige septemberdagen van 1944 opnieuw tot leven roepen, als eerbetoon aan de Hechtelse slachtoffers van Wereld Oorlog II.
Na enkele jaren speurderswerk maakte K.T.G. 'Berk en Breem' een levende voorstelling van de herfststorm. Ze haalden hun mosterd o.a. uit het boek “
Herfststorm over Hechtel” van Gerard Wuyts. Ook talrijke interviews, afgenomen bij getroffen families en de vele krantenartikels werden verweven in het geheel. Het lag helemaal niet in de bedoeling de strijd tussen de Duitse en Engelse troepen weer te geven, maar vooral de belevenissen van de burgerbevolking in de schuilkelders zal worden naar voor gebracht. Met meer dan honderd acteurs en actrices en in samenwerking met de Koninklijke Harmonie ‘De Bergengalm’ werden deze bloedige septemberdagen van 1944 in verschillende scènes opgevoerd ter nagedachtenis van het zinloze geweld.

_____________________________

De negen opvoeringen kenden een enorm succes en alle plaatsen waren uitverkocht nog voor de eerste opvoering.
Bij de VIP-opvoering van zondag 13 september waren 108 Welsh Guards-oudstrijders aanwezig, waaronder 4 van hen in september 1944 streden voor de bevrijding van Hechtel. Wij zijn hen daarvoor nog steeds dankbaar!

_______________________________________________________

Amateurtheater

is meer dan de som van de delen...

September 1944 was het Hechtelse dorpscentrum decor voor wat wordt beschouwd als de “gruwelijkste bevrijding van Limburg”. 35 burgers kwamen om het leven, meer dan 200 huizen werden verwoest. Toneelkring Berk en Breem greep die gebeurtenis 65 jaar later aan om er een toneel over te brengen: Herfststorm. 98 acteurs beeldden in totaal 235 personages uit, harmonie de Bergengalm voorzag het geheel van passende live muziek. Negen uitverkochte opvoeringen konden 2700 bezoekers bekoren. Tot daar de indrukwekkende cijfers. Een gesprek met de mensen achter Herfststorm... schreef Dave Cuypers onlangs.

Vier mensen van Berk en Breem begonnen vier jaar geleden met het schrijven van het stuk, waaronder ook regisseur Stefan Nouwen. “We zijn begonnen met het verzamelen van getuigenissen van overlevenden. Uiteindelijk bleek dat een beetje verloren werk want bijna alles wat we te weten kwamen, stond al in het boek ‘Herfststorm over Hechtel’ van Gerard Wuyts. We beschikten over een pak informatie, en toen was het zaak om er een verhaal van te maken met dialogen. Dat proces heeft heel wat tijd in beslag genomen. Uiteindelijk beslisten we om ons te concentreren op de 35 burgerslachtoffers en hun verhalen. Maar omdat er nog overlevenden zijn, kwam het erop aan om alles goed te checken. Het is dan wel toneel, het is een gevoelig thema”.

Sober

Bèr Stalmans tekende voor de dialogen. “Wat in dit geval niet zo simpel was. We kozen ervoor om met een verteller als scharnierpersonage te werken. Op die manier was er een link tussen de verschillende scènes. Ook hebben we het bewust sober gehouden. We zijn niet in de val getrapt om er een melodramatisch stuk van te maken. Dat zou het veel te zwaar gemaakt hebben. Ook de Duitsers hebben we niet slechter gemaakt dan ze waren. Het draaide vooral om de angst van de gewone burgers tijdens die zes dagen. Hun belevenissen in de schuilkelders”.

“Het was die ‘petite histoire’ die ons interesseerde” gaat Robert Bernaerts verder. “Hoe ging het er echt aan toe in de schuilkelders? Wat werd er gezegd? Hoe gingen de mensen er met elkaar om? Vooral de gevoelens van angst en paniek bij de gewone bevolking interesseerde ons. De ware feiten over de gevechten tussen de Engelsen en de Duitsers waren in Herfststorm eerder bijkomstig”.

Jongeren

Berk en Breem zocht voor deze productie heel wat acteurs van buiten de eigen kring om mee te spelen. “Dat zorgt voor een extra uitdaging omdat je zo heel wat mensen begeleid die nog nooit op een podium gestaan hebben. Maar ook acteurs uit andere kringen hebben meegespeeld. Zo hebben we bewust alle Duitse soldaten laten spelen door mensen die niet bij de kring zijn. Zo schep je wat afstand voor het publiek. Een leuk bijkomstig effect is dat we heel wat jongeren zochten om een rolletje te spelen en dat er daar heel wat van zijn blijven plakken. Ook de samenwerking met de harmonie maakte de regie erg uitgebreid”.

Compromis

Regisseur en schrijvers kunnen het wel in hun hoofd hebben. Technisch moet ook alles mogelijk zijn. En wie techniek zegt bij Berk en Breem, die zegt Johan Helsen. Al dertig jaar lang de vaste waarde in de technische ploeg. “Technisch gesproken was dit een echt huzarenstukje. We wilden de kijkers het idee geven dat ze zich in het midden van het kruispunt bevonden waarrond zich een groot deel van de gebeurtenissen afspeelde. Dat betekende een volledige projectie rondom de tribune. Die projectie vormde het decor waarvoor de acteurs speelden. Dat alleen al was een hele uitdaging. Acht beamers die je zo moet aansturen dat het lijkt alsof je één aaneengesloten beeld hebt. Daarenboven zit je met uiterst korte afstanden om te projecteren. Toen twee dagen voor de première de software crashte was het toch even kritiek. Dan kan alleen kalmte je redden. Gelukkig hebben we een uitgebreide ploeg en stond iedereen in voor zijn specialiteit. Zo was er iemand die filmde, iemand die voor special effects zorgde, iemand voor het geluid….De techniek bij zo’n gigantische productie kan maar slagen als je als team werkt. En niet allen met acteurs, maar ook met actoren als regisseur, decorploeg én bestuur. Als die plezante samenwerking het beoogde resultaat oplevert zoals bij Herfststorm, dan kan je als amateurkring alleen maar dankbaar zijn. Want hoe sterk je stuk, je acteurs of omkadering ook zijn, het is meer dan de som van de delen”.